Podczas pracy oleju w różnych układach oddziaływają na niego różne niekorzystne czynniki. W celu ich eliminacji, a co za tym idzie utrzymania właściwych parametrów oleju, stosuje się szereg zabiegów pielęgnacyjnych czyli na przykład mikrofiltrację oleju. Każdy z nich powinien być dobrany pod kątem parametrów oleju i jego pracy oraz negatywnych czynników na który jest narażony.
Mikrofiltracja jest jednym z podstawowych zabiegów mających na celu zagwarantowanie stałych i właściwych parametrów oleju a przede wszystkim jego czystość. Większość układów pracujących z olejem jest wyposażona w elementy filtracyjne, czyli takie które pozwalają zatrzymywać cząsteczki stałe. Są to np. siatki metalowe filtrów ssawnych ( o niedużej dokładności i pojemności ) jak i wkłady z włóknem szklanym o znacznie większej dokładności i pojemności montowane na spływie do zbiornika. Jednak dopiero stopień zatrzymywania poszczególnych cząsteczek oraz dokładność przegrody filtracyjnej decydują o jej skuteczności.
Właściwa filtracja oleju pozwala wydłużyć żywotność oleju oraz podzespołów układu w którym pracuje. Na skutek oddziaływania m.in. temperatury, tlenu, cząstek katalitycznych metali (FE, Cu) oraz wody, w oleju dochodzi do reakcji chemicznych w tym do utleniania. Olej posiada swoją barierę ochronną w postaci dodatków neutralizujących ten niekorzystny wpływ, jednak długotrwale wywierany wpływ doprowadza z czasem do ich wyczerpania. Można temu zaradzić stosując filtrację oleju jako element dodatkowo chroniący przed tymi czynnikami.
Mikrofiltracja oleju pozwala pozbyć się cząsteczek stałych w tym metali – katalizatorów utleniania. Im dokładniej zatrzymamy ten ścier tym lepiej, oczywiście mając na uwadze aby nie zatrzymać metali będących dodatkami.
Coraz bardziej podnoszone poprzeczki dla pracujących komponentów podnoszą poprzeczkę dokładności usuwania stałych cząsteczek do 5 mikronów a nierzadko nawet do 1 mikrona. Przy takich dokładnościach rosną opory przepływu i spada wydajność procesu oczyszczania. Najlepsze rezultaty uzyskuje się przy stosunkowo niskim niezmiennym ciśnieniu i przepływie. Bardzo istotne jest aby nie dochodziło do gwałtownych wzrostów tych dwóch parametrów, gdyż odbija się to niekorzystnie na elemencie filtracyjnym.
Nie w każdym miejscu układu można umieścić tak dokładne filtry dlatego coraz większą popularnością cieszą się systemy bocznikowe, gwarantujące pracę filtra w optymalnych warunkach.
Filtry mogą także spełniać rolę niewielkiego wymiennika ciepła – czyli obniżającą niekorzystny wpływ zbyt wysokiej temperatury.
Bardzo dobrze również gdy elementy filtracyjne (wkłady filtracyjne) są w stanie chronić układ przed pojawiającą się wilgocią. Woda jest czynnikiem przyspieszającym starzenie się oleju i przy udziale katalizatorów może skrócić żywotność oleju nawet kilkadziesiąt razy.
Ostatnimi laty coraz więcej spogląda się na pokosty – czyli produkty degradacji oleju. Jeżeli dojdzie do procesu utleniania, w oleju pojawią się nowe często niepożądane związki. Celem filtracji, jest umożliwienie ich zatrzymania i usuniecie z oleju. Niektóre z tych związków zmniejszają tarcie czyli wpływają korzystnie, jednak przy spadku temperatury wydzielają się na podzespołach i zmniejszą ich wydajność.
Reasumując dobry system filtracji pozwala cieszyć się długoletnią pracą oleju i bezawaryjnością układu olejowego.